Menu

Wystąpienie Koalicji na Rzecz Równych Szans do RPO

W dniu 9 maja br. Koalicja na Rzecz Równych Szans wystąpiła do Rzecznik Praw Obywatelskich w sprawie nowych kompetencji RPO w dziedzinie przeciwdziałania dyskryminacji.

Warszawa, 9 maja 2011 r.

Szanowna Pani
Prof. Irena Lipowicz
Rzecznik Praw Obywatelskich
Aleja Solidarności 77
00 - 090 Warszawa



W imieniu Koalicji na Rzecz Równych Szans, nieformalnej platformy ponad 40 organizacji pozarządowych i związków zawodowych, w nawiązaniu do III roboczego spotkania Koalicji z udziałem Pani Profesor, zwracamy się z uprzejmą prośbą o pomoc w wyjaśnieniu kilku wątpliwości zgłoszonych przez koalicjantów podczas spotkania.
Z punktu widzenia interesów osób narażonych na dyskryminację reprezentowanych przez działające na ich rzecz organizacje, niezwykle istotne są nowe kompetencje Rzecznika Prawa Obywatelskich w zakresie realizacji zasady równego traktowania, przyznane mu przez ustawodawcę w art. 18 ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Zmieniony ww. ustawą art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich precyzuje, iż Rzecznik stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innych aktach normatywnych, w tym również na straży realizacji zasady równego traktowania. Nowe kompetencje Rzecznika zostały w sposób wyraźny wskazane w art. 8 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, zgodnie z którym Rzecznik podejmuje czynności przewidziane w ustawie, jeżeli poweźmie wiadomość wskazującą na naruszenie wolności i praw człowieka i obywatela, w tym zasady równego traktowania. Dyspozycja art. 11 ust. 2 ustawy wskazuje z kolei, iż Rzecznik może podjąć działania w zakresie realizacji zasady równego traktowania między podmiotami prywatnymi. Analizując kompetencje Rzecznika Praw Obywatelskich w dziedzinie przeciwdziałania dyskryminacji należy także mieć na uwadze instrumenty procesowe w jakie wyposażył go ustawodawca. Z art. 14 ust. 4 ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich wynika prawo żądania wszczęcia postępowania cywilnego lub przystąpienia do niego. W opinii Koalicji na Rzecz Równych Szans, tego typu narzędzie może być z powodzeniem wykorzystywane przez Rzecznika w ważnych i precedensowych sprawach o nierówne traktowanie pomiędzy podmiotami prywatnymi.
Należy wskazać również na przepisy konstytucyjne w zakresie równego tratowania. Art. 32 ust. 2 Konstytucji RP mówi o zakazie dyskryminacji w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym. Odnosi się zatem także do stosunków prywatnoprawnych. W opinii zrzeszonych w Koalicji na Rzecz Równych Szans organizacji, fakt, iż Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności konstytucyjnych to w zakresie przeciwdziałania dyskryminacji także powinien swoim zainteresowaniem obejmować relacje pomiędzy podmiotami prywatnymi.
Z informacji uzyskanych od Pani Profesor podczas spotkania Koalicji wynika, iż nie widzi Pani Profesor możliwości podjęcia działań przez Rzecznika Praw Obywatelskich w zakresie realizacji zasady równego traktowania między podmiotami prywatnymi. Argumentując swoje stanowisko w tej sprawie powołała się Pani Profesor na opinię prawną na temat wątpliwości związanych z konstytucyjnością podejmowania takich działań przez Rzecznika podejmowanych w sprawach między podmiotami prywatnymi. Koalicja już na etapie prac przygotowawczych nad projektem ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania wskazywała na konieczność zabezpieczenia sytuacji ofiar dyskryminacji, która ma miejsce między podmiotami prywatnymi, co jest wymogiem sine qua non poprawnego wdrożenia unijnych dyrektyw antydyskryminacyjnych. Ponadto, na etapie prac legislacyjnych w Sejmie i w Senacie wskazywaliśmy, iż powierzenie Rzecznikowi nowych zadań w postaci „stania na straży realizacji zasady równego traktowania” prowadzić może do niezgodności z art. 80 oraz 208 ust. 1 Konstytucji, rozszerzając konstytucyjne kompetencje Rzecznika. Ustawodawca jednak zdecydował się na przyznanie Rzecznikowi kompetencji do podejmowania działań w sprawach o dyskryminację między podmiotami prywatnymi. Stąd wniosek, iż w obecnym stanie prawnym nie ma podstaw do odmowy podjęcia działań przez Rzecznika w tych sprawach lub odmiennego trybu procedowania nad nimi.
W związku z powyższym, w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, uprzejmie zwracamy się o udostępnienie treści opinii dotyczącej potencjalnej niekonstytucyjności podejmowania przez Rzecznika działań w sprawach o dyskryminację między podmiotami prywatnymi. Wniosek ten uzasadniamy planami zajęcia stanowiska w tej kwestii, która bez wątpienia może mieć wpływ na sytuację grup społecznych szczególnie narażonych na dyskryminację, których interesy organizacje zrzeszone w Koalicji reprezentują.



Załączamy wyrazy szacunku


Podpisani:

Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego - koordynator Koalicji
Fundacja Feminoteka
Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta
Rzeczpospolita"
Kampania Przeciw Homofobii
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Lambda Warszawa
Amnesty International
Lambda Bydgoszcz
Towarzystwo Edukacji Antydyskryminacyjnej
Fundacja Równości
Koalicja Karat
Fundacja Trans-Fuzja
Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny
Fundacja MaMa
Fundacja Przestrzeń Kobiet
Fundacja Autonomia
Stowarzyszenie Aktywne Kobiety
Stowarzyszenie Inicjatyw Niezależnych MIKUSZEWO
Stowarzyszenie Homo Faber
Stowarzyszenie na Rzecz Kobiet "Victoria"
Stowarzyszenie Nigdy Więcej
Stowarzyszenie Kobiet Konsola
FORUM 50+
Fundacja TUS
Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
Instytut Podkarpacki
Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych
Stowarzyszenie Kobiet Niepełnosprawnych ONE.PL
Żydowskie Stowarzyszenie Czulent
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego PRO
HUMANUM
Stowarzyszenia Romów w Polsce
Stowarzyszenie Na Rzecz Lesbijek, Gejów, Osób Biseksualnych,
Osób Transpłciowych Oraz Osób Queer "Pracownia Różnorodności"
Stowarzyszenie "W stronę Dziewcząt"
Fundacja na Rzecz Różnorodności Polistrefa
Fundacja Inicjatyw Społecznych “Się Zrobi!”
Forum Żydów Polskich
Fundacja Bez Dyskryminacji
Fundacja Nasza Przestrzeń
Fundacja Wiedza Lokalna
Fundacji "Vis Maior"
Związek Nauczycielstwa Polskiego
Towarzystwo Przyjaciół Szalonego Wózkowicza

 

Partnerzy i sponsorzy